บางครั้งเราอาจไม่ได้รับในสิ่งที่เราชอบ บางครั้งสิ่งที่เราชอบอาจไม่มีให้เราเลือก คนเราไม่สามารถจะได้ทุกอย่างที่เราชอบ ก็แค่ทำใจให้ชอบสิ่งที่เรามี  

    baang kráng rao àat mâi dâi ráp nai sìng têe rao chôrp  baang-kráng sìng têe rao chôrp àat mâi mii   hâi rao lêuak    kon rao mâi săa-mâat jà dâi      túk-yàang têe rao chôrp      gôr kâe tam-jai hâi chôrp sìng têe rao mii

         ใช่แล้ว ! บางคนอาจจะบอกว่า  ครูเคทพูดน่ะ มันง่าย   แต่ทำน่ะ  มันยาก    ก็จริงที่ว่า “พูดง่าย” แต่ “ทำยาก”  แต่ถ้าไม่ลองก็ไม่รู้  จริงไหม

châi láew      baang kon àat jà bòrk wâa    kruu Kate  pût nâ !     man ngâai dtàe tam nâ !       man yâak     gôr jing têe wâa       “pûut ngâai”  dtàe  “tam yâak“   dtàe tâa mâi loong gôr mâi rúu      jing măi

         ตอนที่พายุเข้าเรียนที่สิงคโปร์    โรงเรียนเปิดเทอมใหม่ไปแล้วเกือบเดือน เพื่อน ๆ เลือก CCA กันหมดแล้ว CCA ที่เขาชอบก็เต็มหมดแล้ว เหลือแต่ band เท่านั้น เขาจำใจต้องเข้า CCA band

    dton-têe Payu kâo rian têe Singapore  rong-rian bpèrt term mài bpai láew gèuap deuan     pêuan pêuan    lêuak CCA gan mòt láew         CCA têe kăo chôrp gôr dtem mòt láew      lĕua dtàe band tâo nán    kăo jam-jai dtông kâo CCA band

    ครูบังคับให้เขาเล่นเครื่องเป่า ที่เขาไม่เคยเล่น เขาไม่ชอบ เขาไม่ถนัด เพราะเขาเล่นเปียโนมาตลอดตั้งแต่อนุบาล  ครูในวงแบนก็ดุมาก  แล้วยังพูดหยาบคายอีกด้วย   เขาต้องซ้อมเครื่องเป่าจนมืดทุกวัน เขาทั้งเหนื่อยและเบื่อ

kruu bang-káp hâi kăo lên krêuang-bpào têe kăo mâi koei lên      kăo mâi chôrp            kăo mâi tà-nàt              prór kăo lên paino maa dtà-lòt       dtâng dtàe à-nú-baan        kruu nai wong-baen gôr dù mâak        láew yang pûut yàap kaai èek dûai           kăo dtông sóm krêuang-bpào jon mêut túk wan          kăo táng nèui   láe bèua

         เขาทั้งบ่นทั้งร้องไห้ ฉันต้องฟังพายุบ่นทุกวัน เขาบอกว่าอยากเปลี่ยน CCA แต่ครูบอกว่าเปลี่ยน CCA ไม่ได้ ต้องอยู่ band ไปจนจบมัธยม

kăo táng bòn táng róng hâi               chăn dtông fang Payu bòn túk wan   kăo bòrk wâa yàak bplìan CCA               dtàe kruu bòrk wâa bplìan CCA mâi dâi      dtông yùu wong-band bpai jon jòp mát-tá-yom

    ฉันบอกพายุว่าเมื่อมันจำเป็นต้องอยู่ CCA นี้และมันไม่มีเครื่องดนตรีไหนที่พายุชอบเลย    พายุก็จำเป็นต้องเล่นเครื่องเป่าให้ได้  ต้องอยู่กับมันให้ได้และทำใจชอบมันให้ได้   เพราะถ้าทุกวันเราพูดว่าเกลียดมัน ไม่ชอบมัน เบื่อมัน ในขณะที่พายุก็หนีมันไปไหนไม่ได้ มันก็จะบั่นทอนจิตใจของพายุเอง

chăn bòrk Payu  wâa mêua man jam-bpen dtông yùu  CCA née láe man mâi mii  krêuang don-dtree năi têe Payu chôrp loei      Payu gôr jam-bpen dtông lên krêuang-bpào hâi dâa-i      dtông yùu gàb man hâi dâi láe tam-jai chôrp man hâi dâi        prór tâa túk wan rao pûut wâa glìat man       mâi chôrp man       bèua man      nai kà-nà têe Payu gôr nĕe man bpai năi mâi dâai       man gôr jà bàn-ton jìt-jai khŏng Payu aeng

         ต้องเข้าใจว่า  ถ้าเราต้องอยู่กับอะไรที่เราไม่ชอบ  (สำหรับพายุต้องเรียกว่า “เกลียด” วงแบน ด้วยซ้ำ)   เราก็จะไม่มีความสุข   เพราะจะหนีก็หนีไม่ได้   ต้องเจอมันทุกวัน   เมื่อต้องเลือกในสิ่งที่เราไม่ชอบ    ก็ต้องชอบสิ่งนั้นให้ได้  ทุกอย่างอยู่ที่ใจ

   dtông kâo jai wâa                tâa rao dtông yùu gàb à-rai têe rao mâi chôrp   (săm-ràp Payu dtông rîak wâa   “glìat”   wong-baen    dûai-sám     rao gôr jà mâi mii kwaam-sùk         prór jà nĕe gôr nĕe mâi dâi             dtông jer man túk wan    mêua dtông lêuk  nai   sìng têe rao mâi chôrp         gôr dtông chôrp sìng nán  hâi dâai        túk yàang yùu têe jai

If you can’t get whatever you like, you must like whatever you have.

Sometimes, we may not get whatever we want. Whereas, there may be times when we may not even have the chance to choose what we like. Since we cannot get everything that we like, we must come to terms with whatever we have.

That’s right! Someone may disagree and say that it is easy for Kruu Kate to say! Well, it is indeed ‘easy to say’ but ‘difficult to do’! However, you will never know unless you try.

When Payu was studying in Singapore, the new term had already begun for nearly a month. At that time, all his friends had already chosen their desired CCAs, so the quota for the one that he liked was full. Out of all the CCA available, Band was the only one that was not filled up. Eventually, he joined the Band unwillingly.

His teacher forced him to play the woodwind instruments, but he did not like them. Since he had been playing the piano since young, he was not as skilled when it came to woodwind instruments.

However, the teacher, who was in charge of Band, was very fierce and also spoke vulgarly. As such, he had no choice but to practice the woodwind instrument until late every day, causing him to feel tired and bored of it.

Subsequently, I have to listen to Payu nagging and crying every day. Payu told me that he wanted to change his CCA, but his teacher informed him that he could not change his CCA until he graduates from secondary school.

Hence, I told Payu that if he had to stay in his current CCA and there was not any other instrument that he liked, he needed to come to terms with his current woodwind instrument and practice it until he was able to play it well.

Even if he were to tell himself every day that he hated it and was bored of it, he would still not be able to escape from playing his instrument, causing him great grief over time.

You must understand that if we must be with whatever we dislike (In the case of Payu, it is more accurate for us to use the word ‘hate’ instead.), we will not have happiness. That is because no matter how much we want to, we simply cannot escape it and have to face it every day. When we have to do something that we dislike, we have to come to terms with it and gradually like it. Whatever emotions that we feel, it ultimately depends on your heart.

          มันเป็นเรื่องธรรมดาที่ทุกคนต้องเคย “ล้ม”  ในชีวิต   บางครั้งก็ล้มในเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ แต่บางครั้งก็ล้มในเรื่องใหญ่ ๆ   บางคนล้มแล้วล้มอีก  แต่ก็ไม่เคยท้อ  พยายามลุกขึ้นแล้วสู้ต่อไป   บางคนล้มแค่ครั้งเดียวก็ท้อแท้  ลุกไม่ขึ้นอีกเลยตลอดชีวิต   กลายเป็นคนล้มเหลว

man bpen rêuang tam-má-daa têe túk-kon dtông koei  lóm  nai chee-wít baang-kráng gôr lóm nai rêuang lék-lék nói-nói         dtàe baang-kráng gôr lóm nai rêuang yài-yài         baang-kon lóm láew lóm èek               dtàe gôr mâi koei tór   pá-yaa-yaam lúk-khêun láew sûu dtòr-bpai     baang-kon lóm kâe kráng diew gôr tór-táe       lúk mâi khêun èek loei dtà-lòt chee-wít     glaai bpen kon lóm-lĕeo

          ปีแรกที่พายุมาเรียนที่สิงคโปร์   เขาทำสอบได้ไม่ดีเลย   เขาได้คะแนนน้อยเกือบทุกวิชา  ยกเว้นวิทยาศาตร์และคณิตศาตร์    ผลการสอบหลายครั้งคะแนนก็ออกมาไม่ดีเหมือนเดิม    เขาเริ่มท้อแท้   ฉันจำไม่ได้ว่าเขาร้องไห้กี่ครั้ง   เพราะได้คะแนนไม่ดีและเรียนไม่เข้าใจ

bpii râek têe Payu maa rian têe Singapore        kăo tam sòrb dâi mâi dii loei   kăo dâi ká-naen nói gèuap túk wí-chaa      yók-wén wít-tá-yaa sàat láe ká-nít sàat pŏn-gaan-sòrb lăai kráng ká-naen gôr òog maa mâi dii mĕuan-derm      kăo rêrm tór táe      chăn jam mâi dâi wâa kăo róng-hâi gèe kráng          prór dâi ká-naen mâi  dii láe rian mâi kâo-jai

          ฉันบอกพายุว่า   พายุมีทางเลือก 2 ทาง ทางแรกคือยอมแพ้และเก็บกระเป๋ากลับเมืองไทย     ทางที่ 2 คือ ลุกขึ้นและสู้ต่อไป   ให้พายุเลือกเอง   ถ้าเลือกแล้วจะเปลี่ยนใจไม่ได้แล้วนะ

chăn bòk Payu  wâa  Payu mii taang-lêuak 2 taang             taang râek keu yorm- páe láe gèb grà-bpăo glàb Meuang Thai       taang têe 2 keu     lúk-khêun láe sûu dtòr-bpai         hâi Payu lêuak aeng       tâa lêuak láew jà bplìan-jai  mâi dâai láew ná

          สู้อะไรเหรอ   ฉันไม่ได้แนะนำให้พายุไปสู้กับคนอื่น   แต่ฉันบอกให้เขาลุกขึ้นสู้กับตัวเอง   สู้กับความขี้เกียจ   สู้กับภาษาอังกฤษที่แสนยาก   สู้กับความไม่มีวินัยในตนเอง    ฉันรู้ว่าในปีแรก ๆ เป็นเพราะภาษาอังกฤษของเขายังอ่อนมาก  เมื่อเทียบกับคนสิงคโปร์   ดังนั้นเขาต้องขยันมากกว่าคนสิงคโปร์เพื่อจะเรียนที่นี่ให้ได้

     sûu à-rai rĕr         chăn mâi dâai náe nam hâi Payu bpai sûu gàb kon-èun  dtàe chăn bòrk hâi kăo lúk-khêun sûu gàb dtua-aeng      sûu gàb kwaam-kêe-gìat sûu gàb paa-săa Ang-grìt têe săen yâak      sûu gàb kwaam mâi mii wí-nai nai dton aeng        chăn rûu wâa nai bpii râek râek       bpen prór paa-săa Ang-grìt khŏng kăo yang òrn mâak      mêua tîap-gàp kon Singapore       dang-nán kăo dtông kà-yăn mâak gwàa kon Singapore  pêua jà rian têe nêe hâi dâi

           “ล้ม” ได้ไม่เป็นไร เป็นเรื่องธรรมดา   คนเราทุกคนเกิดมาก็ต้องมีช่วงเวลาที่ล้มเหลวบ้าง  บางครั้งล้มแบบ “มดล้ม” ก็ลุกขึ้นได้ง่าย ๆ แต่บางครั้งถ้าล้มแบบ  “ช้างล้ม”  ก็คงจะเจ็บทั้งตัวและเจ็บทั้งใจ   แล้วจะทำยังไง  ถ้าล้มแล้วไม่อยากลุก     ชีวิตก็จะล้มเหลว    เดินหน้าต่อไปไม่ได้อีกแล้ว    หมดอนาคต

     “lóm”   dâi     mâi bpen rai       bpen rêuang tam-má-daa      kon rao túk kon gèrt maa gôr dtông mii chûang way-laa têe lóm lĕeo bâang     baang-kráng lóm bàep     “mót lóm”     gôr lúk-khêun dâi ngâai-ngâai       dtàe baang-kráng tâa lóm bàep    “cháang lóm”  gôr kong-jà jèp táng dtua láe jèp táng jai      láew jà tam yang ngai            tâa lóm láew mâi yàak lúk             chee-wít gôr jà lóm lĕeo     dern-nâa dtòr-bpai mâi dâi èek láew        mòt à-naa-kót

          ฉันบอกพายุว่าเป็นลูกแม่ต้องอดทน  เข้มแข็ง   ไม่ว่าจะล้มแบบ “มดล้ม”  หรือ “ช้างล้ม”   ต้องพยายามลุกเองขึ้นให้ได้ทุกครั้งที่ล้ม   พยายามครั้งแรกอาจจะลุกไม่ขึ้นก็ต้องพยายามครั้งที่ 2    ครั้งที่ 3   จนกว่าจะสำเร็จ   แล้วเมื่อก้าวข้ามปัญหาหรืออุปสรรคไปได้แล้ว   พายุก็จะเข้มแข็งขึ้นอีกขั้นหนึ่ง  

     chăn bòrk Payu  wâa bpen lûuk mâe dtông òt-ton                khêm-kăeng        mâi wâa jà lóm bàep    “mót lóm”    rĕu   “cháang lóm”    dtông pá-yaa-yaam lúk khêun aeng hâi dâi túk kráng têe lóm      pá-yaa-yaam kráng râek àat jà lúk mâi khêun gôr dtông pá-yaa-yaam kráng têe 2       kráng têe 3            jon-gwàa jà săm-rèt  láew mêua gâao-kâam bpan-hăa rĕu ù-bpà-sàk bpai dâi láew        Payu   gôr jà kêm-kăeng khêun èek kân nèung

          ชีวิตคนไม่ง่าย   มีปัญหาและบททดสอบเข้ามาบ่อย ๆ    แต่ทุกอย่างมีทางออก   มันอาจจะยากและหาทางออกไม่เจอเพราะยังพยายามไม่เต็มที่     ก็เลยล้มแล้วล้มอีก

                    chee-wít kon mâi ngâai     mii bpan-hăa láe bòt-tót-sòrb      kâo maa bòi-bòi      dtàe túk yàang mii taang-òog      man àat-jà yâak láe hăa taang-òog mâi jer prór yang pá-yaa-yaam mâi dtem têe     gôr loei lóm láew lóm èek  

          ไม่เคยบอกพายุว่า “ล้มไม่ได้”  แต่บอกเสมอว่า “จะล้มกี่ครั้งก็ต้องลุกให้ได้ทุกครั้ง”

                    mâi koei bòrk Payu wâa      “lóm mâi dâai “    dtàe bòrk sà-mĕr wâa      jà lóm gèe kráng gôr dtông lúk hâi dâi túk kráng

It is normal to encounter failures, but you must be able to stand up each time you fall.

It is common for everyone to encounter failure in their lives. At times, it may just be a minor failure, but during other times, it may be more severe. There may be some who will encounter them time and again, but they never lose hope and will always attempt to stand up and continue to persevere. On the other hand, others will simply give up after facing failure once and never be able to stand up again in their lives.

During the first year Payu began to study in Singapore, he was not able to get good results for his exams. He would usually fail nearly all his subjects, except for Science and Maths. Despite sitting for his exams multiple times, his grades remained the same. I could no longer count how many times he had cried from getting bad results and not understanding his lessons.

I then gave Payu two choices for him to decide on his own and told him that once he had chosen, he could not change his mind again. The first option was that he would give in and return to Thailand, while the other option was for him to stand up and continue to persevere.

What are you fighting for? I had never advised Payu to fight against others, but instead, I taught him to stand up and fight against himself to overcome his laziness and the difficulty he had when it came to English, as well as the lack of discipline in him. I knew that it was only his first year, so if I were to compare him with other Singaporean students, he was definitely not fluent in English. Therefore, he had to work even harder than Singaporean students in order to study well.

It is alright and normal for one to fail. Since we have been born onto this Earth, there will definitely be a time where everyone will encounter failure. Sometimes, you fail like how ‘an ant fails,’ but able to stand up easily after that. However, there would be other times when you will fail like how ‘an elephant fails’ and may even feel pain physically and mentally. Then, what should you do?

If you were to fail and was not determined enough to stand up again, your future will then become unsuccessful, as you are unable to move forward in life anymore.

I told Payu that since he is my son, he has to endure and become stronger. Regardless of whether he will fail like how ‘an ant fails,’ or ‘an elephant fails,’ he has to attempt to stand up by himself. If his first attempt was unsuccessful, he has to persevere and continue to attempt until he becomes successful. Also, whenever he encounters an obstacle, he has to find alternative solutions to overcome the issue and become stronger than before.

It is not easy for people to live their lives, as they have to undergo many tests in life. Yet, there is always a solution to every problem. It may not be easy for one to figure it out at first, as you did not fully utilise your abilities. As such, you will fail repeatedly.

However, I have never told Payu that he ‘can’t fail,’ but instead, I always taught him that he has to stand up each time he fails.

“แม่ครับ พายุอยากไปห้องน้ำ แม่ไปนั่งเฝ้าพายุในห้องน้ำหน่อย”  ถ้าเป็นตอนกลางคืน  พายุจะไม่ไปเข้าห้องน้ำคนเดียว    เขาให้เหตุผลว่า  “พายุกลัวคิงดาร์ก”  ฉันถามพายุว่า “คิงดาร์ก”มันรูปร่างหน้าตาเป็นยังไง   พายุบอกว่า “ไม่รู้ครับ  ลูกไม่เคยเห็นแต่ลูกกลัวมาก” 

          mâe kráp Payu yàak bpai hông-náam   mâe bpai nâng fâo Payu nai hông-náam nòi     tâa bpen  dton glaang-keun      Payu jà mâi bpai kâo hông náam kon dieow    kăo hâi hèt-pŏn wâa    Payu glua kingdark     chăn tăam Payu  wâa   kingdark     man rûup-râang nâa-dtaa bpen yang-ngai     Payu bòrk wâa mâi rúu kráb      lûuk mâi-koei hĕn dtàe lûuk glua mâak

          ฉันก็ไม่รู้หรอกว่า “คิงดาร์ก” ของพายุมันเป็นยังไง   บางครั้งคนเราก็เป็นแบบนี้   ธรรมชาติของคนบางทีก็กลัวอะไรที่มองไม่เห็น   ไม่เคยเห็น  กลัวในสิ่งที่ยังมาไม่ถึง   กลัวทั้ง ๆ ที่ ไม่รู้ว่ามันมีจริงไหม    ความกลัวที่เราจินตนาการไปเอง    หลาย ๆ ครั้งสิ่งที่เราคิดไปเอง  กลัวไปเอง     มันไม่เคยเกิดขึ้นในชีวิตของเราสักครั้ง 

chăn gôr mâi rúu ròk wâa     kingdark khŏng Payu man bpen yang ngai baang-kráng kon-rao gôr bpen bàep née      tam-má-châat khŏng kon baang-tee gôr glua à-rai têe morng mâi hĕn     mâi-koie hĕn    glua nai sìng têe yang maa mâi tĕung    glua táng táng têe mâi rúu wâa man mii jing măi     kwaam-glua têe rao jin-dtà-naa-gaan bpai aeng     lăai lăai  kráng sìng têe rao kít bpai aeng    glua bpai aeng      man mâi koei gèrt-kêun nai chee-wít khŏng rao sàk-kráng

          มีลุงคนหนึ่งกลัวว่าโจรจะปล้นบ้าน   ทุกวันก็จะระแวงว่าจะมีโจรเข้ามาปล้นบ้าน   จินตนาการว่าโจรจะเข้ามาทำร้ายอย่างนั้นอย่างนี้  เขาอยู่ในโลกนี้จนแก่และตายไปโดยที่ไม่เคยเจอโจรปล้นบ้านสักครั้งเดียว  กลัวฟรี  กลัวในสิ่งที่มันไม่เคยเกิดขึ้นเลย

        mii lung kon neung glua wâa john jà bplôn bâan     túk wan gôr jà rá-waeng wâa jà mii john kâo maa bplôn bâan     jin-dtà-naa-gaan wâa john jà kâo maa tam-ráai yàang nán yàang née     kăo yùu nai lork née jon  gàe láe dtaai bpai doi têe mâi koei jer john bplôn bâan sàk-kráng diow      glua free      glua nai sìng têe man mâi-koei gèrt-kêun loei 

          บางคนกลัวว่าแฟนจะทิ้งแล้วไปมีคนอื่น  ระแวงไปหมด   คอยเช็คโทรศัพท์ของแฟน  คอยแอบดู  คอยโทรเช็ค   คอยเช็คกระเป๋าสตางค์   ทำทุกอย่างเพราะ “ระแวง” ว่าแฟนจะมีคนอื่น   ในที่สุดแฟนก็ทิ้งเขาจริงๆ แต่ไม่ใช่เพราะแฟนไปมีคนอื่น   แต่เป็นเพราะเขาระแวงมากเกินไป  จนน่ารำคาญ

     Baang-kon glua wâa fan jà tíng láew bpai mii kon-èun     rá-waeng bpai mòt     koi chék tol-rá-sàp khŏng fan      koi àep duu      koi tol chéck     koi chéck grà-bpăo sà-dtaang     tam túk-yàang prór  rá-waeng  wâa fan jà mii kon-èun   nai-têe-sùt fan gôr tíng kăo jing jing      dtàe mâi châi prór fan bpai mii kon-èun dtàe bpen prór kăo rá-waeng mâak gern bpai   jon nâa ram-kaan

          บางทีความกลัวมันก็มีส่วนดี ทำให้เราระมัดระวังมากขึ้น   แต่ถ้ากลัวมากจนเกินไป  กลัวจนไร้เหตุผล   ก็จะทำให้เราเองไม่มีความสุขและทำให้คนรอบข้างของเราไม่มีความสุขไปด้วย

Baang-tee kwaam glua man gôr mii sùan dii     tam hâi rao rá-mát-rá-wang mâak khêun     dtàe tâa glua mâak jon gern bpai       glua jon rái hèt-pŏn     gôr jà tam hâi rao aeng mâi mii kwaam sùk láe tam hâi kon rôrb-kâang khŏng rao mâi-mii kwaam-sùk bpai dûai

          ฉันบอกพายุว่า  “กลัว ก็กลัวได้   แต่ต้องกลัวอย่างมีเหตุผล   กลัวอย่างมีขอบเขต  ไม่ใช่กลัวไปหมดทุกอย่าง   แต่การที่ไม่กลัวอะไรเลย  ก็ไม่ใช่สิ่งดี  

ดูแม่เป็นตัวอย่าง  ไม่เคยกลัว ไม่เคยระแวง  ไม่เคยเช็คอะไรของพ่อเลย   ในที่สุด  พ่อก็ทิ้งเราไปมีคนอื่น   อย่างนี้ก็มากเกินไป  ควรจะกลัวไว้บ้าง  จะได้ระวังไว้บ้าง”

     chăn bòrk Payu wâa   glua  gôr glua dâi          dtàe dtông glua yàang mii hèt- pŏn     glua yàang mii kòrb-kèt       mâi châi glua bpai mòt túk-yàang     dtàe gaan têe mâi glua à-rai loei       gôr mâi châi sìng-dii   duu mâe bpen dtua-yàang mâikoie glua          mâi koie rá-waeng          mâi koei chék à-rai khŏng pôr loei      nai-têe sùt     pôr gôr tíng rao bpai mii kon-èun     yàang née gôr mâak gern bpai     kuan jà glua wái bâang     jà dâi rá-wang wái bâang

          จนถึงทุกวันนี้ ฉันยังไม่รู้เลยว่า  “คิงดาร์ก” หน้าตาเป็นยังไง   แต่พายุก็โตจนเลิกกลัวคิงดาร์กไปแล้ว 

     jon tĕung túk wan née      chăn yang mâi rúu loei wâa  kingdark  nâa dtaa bpen yang ngai   dtàe Payu gôr dtoh jon lêrk glua kingdark bpai láew

Fear born from imagination

“Mother, Payu wants to go toilet. Can mother keep watch for me?” Payu would never make his way to the toilet alone as night fell. He explained that he was afraid of ‘King Dark.’

I then asked Payu, “How does ‘King Dark’ look like?” Payu answered that he did not know, as he had never seen him before, but he was still frightened of him.

I did not know how Payu’s ‘King Dark’ was like, but sometimes we were like that. Although it was something we had never encountered before, we remained frightened of it, even if we knew it was not real.

Our fears were borne of our imagination, and we would often frighten ourselves countless times. Even so, whatever we were afraid of would never happen in our lives, not even once.

There was an uncle who feared his house being robbed by burglars. Hence, he would be paranoid every day that a burglar might appear to rob his house, to the extent that he would even imagine being harmed by burglars.

Later, he passed away at an old age, but until that day, his house was never once robbed by burglars. Over the years, he was afraid for no reason, as whatever he was frightened of had never occurred to him.

On another note, some were afraid of their partners leaving them for others, so much so that they become paranoid over everything. They would regularly check their partners’ phones, wallets, spy on them and call them round the clock, due to their paranoia of their partners having another person.

In the end, their partners would leave them, but their reason was not due to them having someone else, but rather, it was due to their constant paranoia, which became far too annoying.

On the contrary, fear also had a good side to it, as it made us more cautious. However, if one were to have too much fear for no apparent reason, it would bring unhappiness to the person and everyone around him.

I often taught Payu that it is alright to be afraid, but there must be a reason for it, and it should not become too extreme. On the other hand, it is not beneficial for one to not have any fears. Since I did not harbour any fears or paranoia, I did not check anything related to your father. Ultimately, your father left us for someone else. Thus, we should have some fears in our lives so we would be more cautious.

Until this day, I still have no idea how ‘King Dark’ looked like. However, Payu had long since grown out of his fear for ‘King Dark.’

ฉันเคยฝันว่าฉันอยากจะเป็นหมอ   แต่มันไม่เคยเกิดขึ้น   ฉันเคยฝันอยากให้พายุเป็นหมอ    แต่ฉันไม่เคยบังคับให้เขาเลือกเรียนตามที่ฉันชอบ  ฉันให้เขาเลือกเรียนตามที่เขาชอบ  เพราะถ้าคนเราทำในสิ่งที่เขาไม่ชอบ   เขาอาจจะทำได้แต่อาจจะทำได้ไม่ดีและไม่มีความสุข

     chăn koei făn wâa chăn yàak jà bpen mŏr    dtàe man mâi-koie gèrt-kêun chăn koei făn yàak hâi Payu bpen mŏr    dtàe chăn mâi koei bang-káp hâi kăo lêuak rian dtaam têe chăn chôrb      chăn hâi kăo lêuak rian dtaam têe kăo chôrb prór tâa kon rao tam nai sìng têe kăo mâi chôrb      kăo àat-jà tam dâi dtàe àat-jà tam dâi mâi dii láe mâi mii kwaam-sùk

     ทำไม่ได้ก็ไม่ได้แปลว่าโง่หรือไม่เก่ง   แต่อาจจะเป็นเพราะเขาไม่ได้เกิดมาเพื่อสิ่งนั้น   เขาอาจจะไม่ชอบหรือไม่ถนัด 

     tam mâi dâi gôr mâi dâi bplae wâa ngôh rĕu mâi gèng      dtàe àat-jà bpen prór kăo mâi dâi gèrt maa pêua sing nán      kăo-àat jà mâi chôrb rĕu mâi tà-nàt

เหมือนกับถ้าเราให้ลิงปีนต้นมะพร้าว   มันสามารถปีนได้ดีและเร็ว   ปลาก็ว่ายน้ำได้ดีเพราะมันเกิดมาเพื่อมีชีวิตอยู่ในน้ำ    แต่ในทางกลับกันถ้าเราเอาลิงกับปลามาแข่งกันปีนต้นไม้   แน่นอน ! ลิงมันต้องชนะปลา  เพราะลิงมันถนัดและชอบปีนต้นไม้   ส่วนปลามันปีนต้นไม้ไม่ได้   ก็ไม่ได้หมายความว่าปลาโง่หรือไม่เก่ง  ถ้าเอาพวกมันมาแข่งกันว่ายน้ำ  แน่นอน ! ปลามันต้องชนะลิง  เพราะมันชอบและมันถนัดที่จะว่ายน้ำ   ส่วนลิงว่ายน้ำไม่ได้หรืออาจจะได้แต่ไม่ดี  (ครูเคทไม่รู้ เพราะครูเคทไม่ได้เป็นลิง)   ซึ่งก็ไม่ได้หมายความว่าลิงมันโง่หรือไม่เก่ง

mĕuan gàb tâa rao hâi ling bpeen dtôn-má-práao   man săa-mâat bpeen dâi dii láe reo          bplaa gôr wâai-náam dâi dii prór man gèrt maa pêua mii chee-wít yùu nai náam    dtàe nai taang glàb-gan tâa rao ao ling gàb bplaa maa kàeng-gan bpeen dtôn máai     nâe non !  ling man dtông chá-ná bplaa      prór ling man tà-nàt láe chôrb bpeen dtôn-mái      sùan bplaa man bpeen dtôn mái mâi dâi      gôr mâi dâi măai-kwaam-wâa bplaa ngôh rĕu mâi gèng       tâa ao pûak-man maa kàeng-gan wâai-náam    nâe non bplaa man dtông chá-ná ling  prór man chôrb láe man tà-nàt têe jà wâai-náam       sùan ling wâai-náam mâi dâi rĕu àat-jà dâi dtàe mâi dii      (kruu kate  mâi ruu  prór kruu kate  mâi dâi bpen ling)    sêung gôr mâi dâi măaikwaamwâa ling man ngôh rĕu mâi gèng

แต่เพราะเราเกิดมาไม่เหมือนกัน   ความชอบ  ความถนัด  ก็แตกต่างกัน ดังนั้นอย่าบังคับลูกให้ทำตามความฝันของพ่อแม่    ลูกก็มีชีวิตเป็นของเขาเอง   เขามีความชอบ  ความถนัดและความฝันของเขา    มนุษย์นะ   ไม่ใช่หุ่นยนต์

dtàe prór rao gèrt maa mâi mĕuan-gan       kwaam chôrb    kwaam tà-nàt gôr dtàek-dtàang gan      dang-nán yàa bang-káp lûuk hâi tam dtaam kwaam-făn khŏng pôr mâe    lûuk gôr mii chee-wít bpen khŏng kăo aeng      kăo mii kwaam- chôrb      kwaam tà-nàt láe kwaam făn khŏng kăo    má-nút ná   mâi châi hùn-yon

ถ้าพายุได้เรียนตามที่เขาอยากจะเรียน ได้ทำงานตามที่เขาอยากจะทำ  ได้ทำ

อะไร ๆ ตามที่เขาชอบ   เขาจะมีความสุขมากกว่าที่ต้องเรียนหรือทำอะไร ๆ

ตามที่พ่อแม่บังคับให้เขาทำ   และเขาจะทำได้ดีด้วย

tâa Payu dâi rian dtaam têe kăo yàak jà rian    dâi tam ngaan dtaam têe kăo yàak jà tam      dâi tam à-rai à-rai    dtaam têe kăo chôrb    kăo jà mii kwaam-sùk mâak gwàa têe dtông rian rĕu tam à-rai à-rai  dtaam têe pôr mâe bang-káp hâi kăo tam láe kăo jà tam dâi dii dûai

ตอนเด็ก ๆ พายุเคยถามฉันว่า  “ตอนพายุโตขึ้นแม่อยากให้พายุเป็นอะไร” 

ฉันบอกเขาว่า   “แม่เคยอยากเป็นหมอ  แต่แม่ไปไม่ถึงความฝัน   พายุอยากจะเป็นอะไร  พายุก็ต้องดูว่าตัวเองชอบอะไร  ก็เลือกเรียนและทำงานตามที่ตัวเองชอบ  อย่าเลือกเพราะแม่ชอบ   แต่ต้องเลือกเพราะพายุชอบเอง  แล้วพายุจะมีความสุขที่ได้ทำตามที่ตัวเองชอบ” 

   dton dèk dèk  Payu koei tăam chăn wâa     “dton Payu dtoh-kêun mâe yàak hâi Payu bpen à-rai”    chăn bòk kăo wâa    “mâe koei yàak bpen mŏr   dtàe mâe bpai mâi tĕung kwaam-făn      Payu yàak jà bpen à-rai       Payu  gôr dtông duu wâa dtua aeng chôrb à-rai      gôr lêuak rian láe tam-ngaan dtaam têe dtua aeng chôrb      yàa lêuak prór mâe chôrb      dtàe dtông lêuak prór Payu chôrb aeng láew Payu jà mii kwaami-sùk têe dâi tam dtaam têe dtua aeng chôrp

Giving the child the choice in choosing whether he likes to do.

I once had a dream of being a doctor, but it went down the drain. Also, I

had dreamt of Payu becoming a doctor. Even so, I never once forced him to study

what I wished for him to learn. So, I let him choose whatever he liked to study

because if we were to do something we do not like, we might still be able to do

it, but it would not be good enough. Also, it would not give us happiness.

Not being able to do it did not mean that we were stupid or unskillful, but it

might just mean that we are not meant to do it. Therefore, we might just not be

skilful or like it enough to do that.

If a monkey were to climb a tree, it could climb well and fast. On the other

hand, fish can only swim very well because it was meant to live in water. If it were

in the opposite situation, where the monkey and fish challenged each other in

climbing a tree,    of course,    the monkey would win because the monkey is an

expert and loves to climb trees. As for the fish, it could not climb the tree, so it

does not mean the fish is stupid or unskillful.

If they were to challenge each other in swimming, of course, the fish would

win because it is an expert and loves swimming. As for the monkey, it might be

able to swim, but it is just not good enough at it. (Kruu Kate does not know,

because I am not a monkey!) Therefore, it does not mean the monkey is stupid or

unskillful.

Due to the fact that we are born to be different, we do not have the same

likes and skills. Therefore, parents should not force their children to follow their

dreams. Since they are just humans and not robots, the children have their own

life, likes, skills and dreams.

If Payu were able to study whatever he wants, he could work as whatever

career he wants to become. Hence, he would be happier than to learn whatever

his parents force him to do. Not only that, he would be able to do it very well.

When he was young, Payu had ever asked me, “When Payu grows up, what do I

want Payu to become?” I answered, “I have always wanted to become a doctor,

but I was not able to make my dream come true. But you have to see what you

like to do and study whatever you like, then become whatever you want to be.

Don’t choose whatever I like, but instead, you must choose whatever you like.

Only then, Payu will be happy at doing whatever you like.”

หนึ่งในนิสัยของมนุษย์เราคือมักจะโทษคนอื่นเสมอ    โทษคนอื่นไม่ได้ก็โทษธรรมชาติ  โทษสิ่งรอบตัว ไม่เคยมองตัวเอง  ชีวิตของฉันเจอคนแบบนี้อยู่บ่อย ๆ

           1 nai ní-săi khŏng má-nút rao mák-jà tôht kon-èun sà-mĕr              tâa  tôht  kon-èun  mâi dâi gôr tôht tam-má-châat     tôht sìng rôrb dtua     mâi-koei morng dtua-aeng     chee-wít khŏng chăn jer kon bàep née yùu bòi bòi  

          ตอนพายุอายุ 4 ขวบ ฉันพาเขามาเที่ยวที่สิงคโปร์   เราไปแมค ริชชี่กัน ฉันกำลังคุยกับเพื่อนอยู่   ในขณะที่พายุวิ่งเล่นอยู่ใกล้ ๆ   ทันใดนั้นเขาก็หกล้ม  เขาร้องไห้  และคำแรกที่เขาพูดออกมาหลังจากที่ลุกขึ้นยืน “เป็นแม่ยังไงเนี่ย !    ปล่อยให้ลูกหกล้ม  ไม่รู้จักดูแลลูกให้ดี ๆ”   ฉันอึ้งไป  นี่เด็ก 4 ขวบ  ปากร้ายเหมือนใครเนี่ย  เหมือนแม่หรือเหมือนพ่อ    ฉันดุเขาว่า  พายุวิ่งทำไมไม่ระวัง  นิสัยไม่ดี   หกล้มแล้วแทนที่จะโทษตัวเองแต่ไปโทษคนอื่น

                      dton Payu 4 kùap      chăn paa kăo maa tîew têe Singapore rao bpai MacRitchie Reservoir  gan     chăn gam-lang kui gàb pêuan yùu     nai kà-nà têe Payu wîng lên yùu glâi glâi      tan-dai-nán kăo gôr hòk-lóm      kăo róng-hâi láe kam râek têe kăo pûut òog maa lăng-jàak têe lúk-kêun yeun     “bpen mâe yang ngai nîa !   bplòi-hâi lûuk hòk-lóm     mâi rúu-jàk duu-lae lûuk hâi dii dii    chăn êung bpai       nêe dèk 4 kùap       bpàak-ráai mĕuan krai nîa !    mĕuan mâe rĕu mĕuan pôr      chăn dù kăo wâa     Payu wîng tam-mai mâi rá-wang    ní-săi mâi

dii    hòk-lóm láew taan têe jà tôht dtua-aeng dtàe bpai tôht kon-èun

          เวลาที่พายุทะเลาะกับเพื่อน  ฉันไม่เคยถามว่าใครเป็นคนผิด   แต่ฉันถามว่าพายุทำอะไร  ฉันจะให้พายุมองที่ตัวเองก่อนว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเขาทำผิดไหม  ฉันจะไม่สอนให้พายุมองหาความผิดจากคนอื่น  ไม่ให้โทษคนอื่น เพราะส่วนใหญ่แล้วเวลาเด็ก ๆ ทะเลาะกัน  มักจะผิดทั้งคู่   อย่าไปมองหาว่าใครเป็นคนเริ่มก่อน  เพราะมันไม่สำคัญ  “ตบมือข้างเดียวไม่ดัง”  ถ้าคนหนึ่งเริ่มแล้วอีกคนหนึ่งไม่สู้ต่อ  ก็จะไม่ทะเลาะกัน

     way-laa têe Payu tá-lór gàb pêuan     chăn mâi koei tăam wâa krai bpen kon pìt       dtàe chăn tăam wâa Payu tam à-rai      chăn jà hâi Payu morng têe dtua- aeng gòrn wâa hèt-gaan têe gèrt-kêun kăo tam pìt măi     chăn jà mâi sŏrn hâi Payu morng hăa kwaam-pìt jàak kon-èun        mâi hâi tôht kon-èun         prór sùan-yài láew way-laa dèk dèk  tá-lór gan        mák jà pìt táng kûu     yàa bpai morng hăa wâa krai bpen kon rêam gòrn        prór man mâi săm-kan      “dtòb muu kâang diew mâi dang”     tâa kon nèung rêam láew èek kon nèung mâi sûu dtòr       gôr jà mâi tá-lór gan

          เวลาที่พายุสอบได้คะแนนไม่ดี  พายุจะบอกว่าครูสอนไม่ดี   สอนไม่เข้าใจฉันบอกว่าให้พายุลองมองดูตัวเองว่า  ถ้าพายุเรียนแล้วไม่เข้าใจ  แล้วไปสอบทั้ง ๆ ที่ ไม่เข้าใจบทเรียน    ทำไมไม่ถามแม่  ไม่ถามครู  หรือขอเรียนพิเศษเพิ่ม   ทำไมไม่อ่านหนังสือให้เยอะขึ้น   พยายามมากพอหรือยัง   อย่าโทษคนอื่นแต่ไม่ดูตัวเองเลย

way-laa têe Payu  sòrp dâi

ká-naen mâi dii        Payu jà bòrk wâa kruu sŏrn mâi dii       sŏrn mâi kâo-jai       chăn bòrk wâa hâi Payu loong morng duu dtua-aeng wâa        tâa Payu rian láew mâi kâo-jai       láew bpai sòrp táng- táng-têe mâi kâo-jai bòt rian     tam-mai mâi tăam mâe     mâi tăam kruu       rĕu kŏr rian pí-sàyt pêrm      tam-mai mâi àan năng-sĕu hâi yé khêun        pá-yaa-yaam mâak por rĕu yang     yàa tôht kon-èun dtàe mâi duu dtua-aeng loei

          เวลามีปัญหาต้องสอนและฝึกฝนลูกให้แก้ที่ตัวเองอย่าโทษคนอื่น   สอนตั้งแต่เขายังเล็ก ๆ ยังเปลี่ยนนิสัยได้  ถ้าเขาโตขึ้นแล้วนิสัยแบบนี้จะเปลี่ยนยาก  ไปทำงานที่ไหนก็จะมีปัญหา   ไปอยู่กับใครก็ไม่มีใครชอบ   มีครอบครัวไปก็จะมีปัญหาตามมา

way-laa mii bpan-hăa dtông sŏrn láe fèuk-fŏn lûuk hâi gâe têe dtua-aeng yàa tôht kon èun  sŏrn dtâng dtàe kăo yang lék lék           yang bplìan ní-săi dâi  tâa kăo dtoh-kêun láew ní-săi bàeb-née jà bplìan yâak             bpai tam-ngaan têe năi gôr jà mii bpan-hăa    bpai yùu gàb krai gôr mâi mii krai chôrb    mii  krôrb-krua bpai gôr jà mii bpan-hăa dtaam maa

          การโทษคนอื่นไม่ใช่ทางออกของปัญหา      โทษกันไปโทษกันมาไม่มีประโยชน์อะไร   มองดูตัวเองแล้วพยายามแก้ปัญหาดีกว่า

gaan tôht kon-èun mâi châi taang òog khŏng bpan-hăa    tôht gan bpai tôht gan maa mâi mii bprà-yòht à-rai     morng duu dtua-aeng láew pá-yaa-yaam gâe bpan-hăa dii-gwàa taan têe jà tôht dtua-aeng dtàe bpai tôht kon-èun

When there is a problem, you should always reflect upon your actions and not push the blame onto others.

One of the humans’ habits is making an excuse and blame anything around

them, without looking at your actions. In my life, I often encounter people like

this.

When Payu was four years old, I brought him to the MacRitchie Reservoir in

Singapore. I was chatting with my friend while Payu was running around. Out of a

sudden, he fell and began to cry. Yet, the first thing he said after getting up was

“What kind of mother are you? You let me fall and do not even know how to take

good care of me!” I became speechless and thought: This is only a 4-year-old

boy, yet he has such a sharp tongue! Does he take on his mother or father? 


Immediately after, I scolded him, “Payu, why were you not being careful while running? That is a bad habit! After you have fallen, you did not reflect upon yourself, yet you are here blaming others!”

When Payu was arguing with his friend, I never ask who was at fault. But instead, I asked him what did he do? I would have him reflect on his own actions to see if he was the one at fault during the incident. I would not teach Payu to look for others’ fault and blame others.

Most of the time, when children argue, both parties are at fault, so there is no need to figure out who is the actual person who started this argument. That is because it is not important as the saying goes “it takes two hands to clap.” If one person starts, but the other party does not continue, then an argument will not happen.

Whenever Payu received bad results after taking his exams, he would always say that his teacher did not teach well, causing him to not understand anything. However, I told him to try to reflect upon himself to see whether he actually did not understand after learning and even went to sit for his exams without understanding his lessons. Moreover, I had him to reflect on himself as to why did he not ask me, the teacher or even request for additional tuition

sessions? Why did he not do more self-studying sessions? Had he been attempting hard enough to not push blame on others without looking at himself?

Whenever there is a problem, one must teach and train their children to reflect upon themselves and not push the blame onto others. If the child was taught at a young age, he would still be able to change his habits. If he has already grown up, it will not be easy for him to kick this habit. As such, when he starts working, there will definitely be problems. Also, nobody will end up liking him if he were to live with someone else. If he were to start his own family, problems would follow him wherever he goes.

Blaming others is not the best solution to solve any problems, as pushing the blame on each other is a never-ending cycle and does not benefit anyone. Everyone should reflect upon oneself and not blame others.

     คนมักจะพูดว่าฉันเป็นคนที่ “ติดลูก” (ไม่ใช่ “ลูกติดแม่” นะ)  คือต้องเข้าใจก่อนว่าตอนที่ลูกยังเล็ก ๆ ครอบครัวอื่น ๆ “ลูกติดแม่”  มากกว่า “แม่ติดลูก”  มีคนบอกว่าฉันเป็นคนประหลาด  เพราะฉันติดลูกมาก 

kon mák jà pûut wâa chăn bpen kon têe  “dtìt lûuk”   mâi châi   “lûuk dtìt mâe” ná      keu dtông kâo-jai gòrn wâa dton-têe lûuk yang lék lék     krôb-krua èun èun    “lûuk dtìt mâe”    mâak gwàa   “mâe dtìt lûuk”   mii kon bòrk wâa chăn bpen kon-bprà-làat    prór chăn dtìt lûuk mâak

     ตอนที่พายุไปโรงเรียนอนุบาล  ทุกวันหลังจากส่งพายุไปโรงเรียนแล้ว  ฉันจะแอบมองดูพายุจากหน้าต่างห้องเรียน   บ่าย ๆ โรงเรียนยังไม่ทันเลิก  ฉันก็ไปรอที่หน้าโรงเรียนแล้ว  และฉันก็ทำแบบนี้ตลอดหลายปี  แม้แต่ตอนที่พายุเรียนประถมและมัธยมแล้ว   ฉันก็ยังทำพฤติกรรม “แม่ติดลูก” ไม่เคยเปลี่ยน  ฉันจะไปส่งพายุที่โรงเรียนแต่เช้าและนั่งกินข้าวเช้ากับลูก   รอจนลูกเข้าห้องเรียน  ฉันถึงจะกลับบ้าน  บ่าย ๆ โรงเรียนยังไม่เลิกฉันก็มาถึงโรงเรียนแล้ว   เวลาพายุไปเรียนพิเศษหลาย ๆ ชั่วโมง  ฉันนั่งรอพายุได้ไม่เคยเบื่อ   ฉันไม่อยากทิ้งพายุไปไหนนาน ๆ   เวลาที่ฉันไปเที่ยว  ไปกินอาหารนอกบ้าน ไปทำกิจกรรมต่าง ๆ กับเพื่อน   พายุจะเป็น “เงา” ที่ติดตามฉันอยู่เสมอ  ทุกแผนการในชีวิตของฉันจะต้องมีพายุอยู่ด้วย 

     dton-têe Payu bpai rong rian à-nú-baan      túk wan lăng jàak sòng Payu bpai rong-rian láew     chăn jà àep-morng duu Payu jàak nâa-dtàang hông rian        bàai bàai rong-rian yang mâi tan lêrk       chăn gôr bpai ror têe nâa rong-rian láew láe chăn gôr tam bàep née dtà-lòt lăai-bpii      máe-dtàe dton-têe Payu rian bprà-tŏm láe mát-tá-yom láew     chăn gôr yang tam préut-dtì-gam “mâe dtìt lûuk   mâi koie bplìan      chăn jà bpai sòng Payu têe rong-rian dtàe cháo láe nâng gin kâao-cháo gàp lûuk     ror jon lûuk kâo hông-rian   chăn tĕung jà glàp bâan        bàai bàai rong-rian yang mâi lêrk          chăn gôr maa tĕung rong- rian láew      way-laa Payu bpai rian pí-sèt lăai lăai chûa mong     chăn nâng ror Payu dâi mâi koei bèua      chăn mâi yàak tíng Payu bpai năi naan naan way-laa têe chăn bpai tîew      bpai gin aa-hăan nôrk-bâan    bpai tam gìt-jà-gam dtàang dtàang gàp pêuan       Payu jà bpen  “ngao”   têe dtìt-dtaam chăn yùu sà-mĕr      túk  păan-gaan nai chee-wít khŏng chăn jà dtông mii Payu yùu  dôui

     พายุเห็นแม่คนอื่นไปเที่ยวกับเพื่อน ไปปาร์ตี้  ใช้ชีวิตอย่างสนุกสนาน    แต่แม่ของพายุไม่เหมือนแม่คนอื่นๆ  พายุถามฉันว่า “แม่ไม่เบื่อเหรอที่ต้องมานั่งคอยลูกทุกวันเป็นเวลานาน ๆ แม่ไม่เสียดายเวลาเหรอ”    ฉันตอบพายุอย่างไม่ลังเลเลยว่า   “แม่ไม่เคยเบื่อที่ต้องมีชีวิตติดกับพายุตลอดเวลา    เพราะในอนาคตพายุจะต้องมีครอบครัวใหม่ของพายุเอง   ถึงเวลานั้นแม่คงจะไม่ได้อยู่ในแผนการชีวิตของพายุตลอดเวลาอีกต่อไปแล้ว   ดังนั้นตอนนี้เมื่อแม่ยังมีโอกาส     แม่จึงอยากจะใช้เวลาให้มากที่สุดกับพายุเท่าที่จะทำได้    แม่ไม่เคยเสียดายเวลา   เพราะเวลาที่ได้ทำอะไรหลาย ๆ อย่างกับพายุเป็นเวลาที่มีค่ามากที่สุดในชีวิตของแม่” 

Payu hĕn mâe kon-èun bpai tîew gàb pêuan       bpai party        chái chee-wít yàang sà-nùk-sà-năan    dtàe mâe khŏng Payu mâi mĕuan mâe kon èun èun Payu tăam chăn wâa mâe mâi bèua rĕr têe dtông maa nâng koi lûuk túk-wan bpen way-laa naan naan      mâe mâi sĭa-daai way-laa rĕr            chăn dtòrb Payu yàang mâi lang-lay loei wâa  mâe mâi koei bèua têe dtông mii chee-wít dtìt gàb Payu dtà-lòrt way-laa         prór nai à-naa-kót Payu jà dtông mii krôrb-krua mài khŏng Payu aeng     tĕung way-laa nán mâe kong jà mâi dâi yùu nai păan-gaan chee-wít khŏng Payu dtà-lòt way-laa èek-dtòr-bpai láew     dang-nán dton-née mêua mâe yang mii o-gàat     mâe jeung yàak jà chái way-laa hâi mâak têe-sùt gàb Payu tâo-têe-jà tam dâi        mâe mâi koei sĭa-daai way-laa     prór way-laa têe dâi tam à-rai lăai lăai  yàang gàp Payu bpen way-laa têe mii-kâa mâak têe-sùt nai chee-wít khŏng mâe

พ่อแม่บางคนทุ่มเทเวลาทั้งชีวิตในการหาเงินและมีชีวิตส่วนตัว   ทิ้งลูกไว้กับพี่เลี้ยงหรือญาติ ๆ ให้ดูแลแทน   (พ่อของฉันก็เหมือนกันที่ทำงานหาเงินทิ้งฉันไว้ให้ลุงดูแล) เมื่อถึงวันที่พ่อแม่แก่ชราและเกษียณ   ลูกของพวกเขาก็ไม่ใช่เด็กเล็กอีกต่อไปแล้ว  ลูก ๆ ก็ต้องการใช้เวลาในชีวิตกับครอบครัวใหม่ของเขาเอง  ถึงวันนั้นแม้ว่าพ่อแม่จะมีเงินที่หามาได้มากมายแค่ไหน    ก็ซื้อเวลาของลูกกลับคืนมาไม่ได้

     pôr mâe baang kon tûm-tay way-laa táng chee-wít nai gaan hăa ngern láe mii chee-wít sùan-dtua     tíng lûuk wái gàb pîi-líang rĕu yâat yâat    hâi duu-lae taan  (pôr khŏng chăn gôr mĕuan-gan têe tam-ngaan hăa-ngern tíng chăn wái hâi lung duu-lae)      mêua tĕung wan têe pôr-mâe gàe chá-raa láe gà-sĭan    lûuk khŏng pûak-kăo gôr mâi châi dèk lék èek-dtòr-bpai láew     lûuk lûuk gôr dtông- gaan chái way-laa nai chee-wít gàb krôp-krua  mài khŏng kăo aeng       tĕung wan nán máe-wâa pôr-mâe jà mii ngern têe hăa maa dâi mâak-maai kâe năi   gôr séu way-laa khŏng lûuk glàb-keun maa mâi dâi

     ฉันจึงสัญญากับตัวเองว่า   เวลาที่ฉันมีมันจะไม่ใช่เวลาของฉันคนเดียว  มันจะเป็นเวลาที่ใช้ร่วมกันกับพายุเสมอ

chăn jeung săn-yaa gàb dtua aeng wâa     way-laa têe chăn mii man jà mâi châi way-laa khŏng chăn kon-diew      man jà bpen way-laa têe chái rôum gan gàb Payu sà-mĕr

Regardless of how much money you have,

you can’t buy your child’s time again.

People always said that I am someone who would stick closely to her child all the time and not the child who would continuously stick to his mother.

You have to understand that in other families; when the child is still very young, he would usually stick with the mother more so than the mother sticking to the child.

Someone often stated that I am an unusual person because I stick to m child too closely.

When Payu was in kindergarten, I would secretly watch Payu from the classroom window after sending Payu to school every day. In the afternoon, when the school had yet to end, I would already be waiting for him in front of the school. This continued to persist over many years.

Even if when Payu was in primary school and later in secondary school, my behaviour of ‘mother sticking to the child’ had never changed. I would still send Payu to school in the early morning and had breakfast with him. Then, I would wait for him to enter his classroom before I left for home. In the afternoon, when the school had yet to end, I would have already arrived at the school. When Payu went for his tuition, I could simply sit and wait for him over many hours without feeling bored. That was because I did not want to leave him for too long.

Whenever I travel, eat out, or do any activities with my friends, Payu will always be my ‘shadow’ that followed me everywhere I go. Thus, Payu, no matter what will definitely be involved in whatever plans I have in my life.

When Payu saw other mothers travel with their friends, go partying or take part in some enjoyable entertainments in life, he realised that his mother was not the same as them. As such, he asked me whether I have ever felt bored waiting for him over so many hours each day and whether I felt regretful for all the wasted time. I answered Payu without any hesitation that I had never felt bored for being with Payu all the time. That is because Payu will have his own family in the future, so when that time comes, I will not always be part of his future life plans. Currently, when I still have the chance, I want to spend as much time as I can with Payu. As such, I never thought I had been wasting my time because even though I could have used the time to do something else, the time I used to be with Payu is very precious to me.

On the other hand, some parents invest all the time in their lives to earn money and have their own lives, leaving their children with their babysitter or relatives to take care of them. (my father was also the same, as he was always at work and often left me with my uncle.) When parents grow older and retire, their children are not the same anymore, as they would rather spend their time with their own families. Even if the parents have accumulated so much wealth, they would not be able to buy any of their children’s time.

Thus, I made a promise to myself that I will always spend my time with Payu as the time in my life is not exactly my own time.

ตอนพายุเป็นเด็กเขาจะแกล้งนั่งอ่านหนังสือหรือทำการบ้านที่โต๊ะของเขา   เขาแกล้งทำเป็นขยันอ่านหนังสือ    แต่ที่จริงแล้วเขานั่งเฉย ๆ เขานั่งคิด นั่งฝันแต่เขาไม่ได้อ่านหนังสือ   ฉันเคยเป็นเด็กมาก่อน  ฉันเคยทำแบบนี้มาก่อน   ทำไมฉันจะไม่รู้  

        dton Payu bpen dèk kăo jà glâeng nâng àan năng-sĕu rĕu tam gaan-bâan têe dtó khŏng kăo      kăo glâeng tam bpen kà-yăn àan năng-sĕu    dtàe têe-jing láew kăo nâng chŏie chŏie     kăo nâng kít   nâng făn    dtàe kăo mâi dâi àan năng-sĕu      chăn koei bpen dèk maa gòrn    chăn koei tam bàep née maa gòrn tam-mai chăn jà mâi rúu

     พายุคิดว่า ถ้าแม่เห็นเขาขยันอ่านหนังสือแล้วแม่จะไม่บ่น  แม่จะไม่พูดมาก  แม่คงจะภูมิใจในตัวเขามากที่เขาไม่ซน  แล้วเขาก็ยังนั่ง(แกล้งทำเป็น)อ่านหนังสือวันละหลาย ๆ ชั่วโมง    แต่เขาไม่เคยรู้เลยว่า ที่จริงฉันรู้ฉันเห็นทุกอย่าง   ฉันรู้ว่าเขาแค่นั่งอยู่เฉย ๆ และไม่ได้ตั้งใจอ่านหนังสือ    แต่ฉันไม่เคยบ่นเพราะอย่างน้อยในที่สุดเขาก็ทำการบ้านเสร็จ     ฉันไม่เคยดุเขา  ฉันรอให้เขาคิดได้เอง

        Payu kít wâa     tâa mâe hĕn kăo kà-yăn àan năng-sĕu láew mâe jà mâi bòn    mâe jà mâi pûut mâak    mâe kong-jà puum-jai nai dtua kăo mâak têe kăo mâi son      láew kăo gôr yang nâng (glâeng tam bpen)  àan năng-sĕu wan lá lăai lăai   chûa-mohng       dtàe kăo mâi koei rúu loei wâa    têe-jing chăn rúu  chăn hĕn túk-yàang   chăn rúu wâa kăo kâe nâng yùu chŏie chŏie láe mâi dâi dtâng-jai àan năng-sĕu       dtàe chăn mâi koei bòn prór yàang-nói nai-têe-sùt kăo gôr tam gaan-bâan sèt      chăn mâi koei dù kăo     chăn ror hâi kăo kít dâi aeng  

     ฉันรอให้ถึงวันหนึ่งเมื่อเขาโตขึ้นมา  แล้วเขาตระหนักว่า   การที่เขาทำแบบนั้นมันทำให้เขาเสียเวลาไปมากมายกับการนั่งเฉย ๆ อยู่บนเก้าอี้     แทนที่จะรีบทำการบ้านให้เสร็จแล้วไปวิ่งเล่นเหมือนเด็กคนอื่น 

        chăn ror hâi tĕung wan nèung mêua kăo dtoh-kêun maa        láew kăo dtrà-nàk wâa  gaan têe kăo tam bàep-nán man tam-hâi kăo sĭa way-laa bpai mâak maai gàp gaan nâng chŏie chŏie  yùu bon gâo-îi    taen-têe jà rêep tam gaan-bâan hâi sèt láew bpai wîng lên mĕuan dèk kon-èun

          ถึงวันนี้เขาอายุ 17 ปีแล้ว  ตอนนี้เขาเปลี่ยนไปเป็นคนละคน   เขาไม่ใช่พายุคนเดิมอีกต่อไปแล้ว   ฉันเห็นการเปลี่ยนแปลงมากมายของเขา   เขาตื่นตี 3 อ่านหนังสืออย่างจริงจัง  ทำpast exam 10 ปี โดยที่ไม่จำเป็นต้องมีใครสั่งให้ทำ

        tĕung wan née kăo aa-yu 17 bpii láew      dton-née kăo bplìan bpai bpen kon-lá kon           kăo mâi châi Payu kon-derm èek-dtòr-bpai-láew           chăn hĕn gaan-bplìan-bplaeng mâak-maai khŏng kăo     kăo dtèun dtii 3 àan năng-sĕu yàang jing-jang  tam past exam 10 bpii       doi têe mâi jam-bpen dtông mii krai sàng hâi tam

เมื่อวันก่อนเขาสารภาพกับฉันว่า   เขารู้สึกเสียดายเวลาตอนเด็กมาก   ที่เขาเป็นเด็กที่ขี้เกียจและแกล้งนั่งอ่านหนังสือเพื่อให้แม่ชมว่าเขาขยัน   เขาคิดว่าแม่ไม่เคยรู้เลยว่าเขาหลอกแม่

mêua wan gòrn kăo săa-rá-pâap gàp chăn wâa     kăo rúu-sèuk sĭa-daai way-laa dton-dèk mâak têe kăo bpen dèk têe khîi-gìat láe glâeng nâng àan năng sĕu pêua hâi mâe chom wâa kăo kà-yăn       kăo kít wâa mâe mâi koei rúu loei wâa kăo lòrk mâe

     ฉันบอกพายุว่าฉันรู้และเห็นพฤติกรรมทุกอย่าง   เขาเป็นคนขี้เกียจจริงๆ    แต่ฉันไม่อยากดุเขา    เพราะฉันก็เคยเป็นเด็กแบบเขามาก่อน   ฉันก็เคยนิสัยไม่ดีแบบนั้นมาก่อนเหมือนกัน   และเมื่อถึงวันหนึ่งฉันก็รู้สึกเสียดายเวลาที่ผ่านไป

        chăn bòrk Payu wâa chăn rúu láe hĕn préut-dtì-gaam túk-yàang  kăo bpen kon khîi-gìat jing jing     dtàe chăn mâi yàak dù kăo    prór chăn gôr koei bpen dèk bàep kăo maa gòrn        chăn gôr koei ní-săi mâi dii bàep nán maa gòrn mĕuan-gan láe mêua tĕung wan nèung chăn gôr rúu-sèuk sĭa-daai way-laa têe pàan bpai  

     ฉันบอกพายุว่าเวลาที่มันเสียไปแล้ว  มันย้อนกลับมาอีกไม่ได้  อย่าเสียเวลาคิดย้อนกลับไปเสียใจกับสิ่งที่เรียกมันกลับมาไม่ได้อีกแล้ว    เพราะฉนั้นเวลาที่เหลือในชีวิตต่อไปนี้  ใช้มันให้คุ้มค่าที่สุด 

        chăn bòrk Payu wâa way-laa têe man sĭa bpai láew   man yórn glàb maa èek mâi dâi      yàa sĭa way-laa kít yórn glàb bpai sĭa-jai gàp sìng têe rîak man glàb maa mâi dâi èek láew      prór chà-nân way-laa têe lĕua nai chee-wít dtòr bpai née    dtông  chái man hâi kúm-kâa têe-sùt

It is because I was a child before.

When Payu was young, he would often pretend to diligent in reading books or doing his homework. In actual fact, he would simply sit there and do nothing, apart from thinking and daydreaming. Since I was a child before, I knew very well why he had done so.

Payu thought that if I saw him reading books diligently, I would then not nag at him and feel very proud of him, as he was not naughty and sat still in his room (pretending to be reading for many hours each day). But he never knew that I actually knew and had seen everything. I knew that he had been doing nothing as he sat there, with no intention of reading any books. Even so, I did not complain because, in the end, he had at least done his homework. Neither did I ever scold him, as I wished to let him realise his mistakes on his own.

I continued to wait until one day after he grew up, Payu finally realised that he had been wasting a lot of his time by doing whatever he had done. He had been sitting on his chair and doing nothing, instead of finishing his homework quickly and heading out to play with other children.

Now that he had turned 17 and was becoming into a new person, he was not the same Payu anymore. Over time, I saw numerous changes in him. Without anyone instructing him, he would wake up at 3 a.m. to read books seriously and do past 10-year exam questions.

Recently, Payu confessed to me that he felt regretful about the time when he was younger, where he pretended to read books in hopes to gain his mother’s praises. He always thought that I had never known that he bluffed her.

Subsequently, I told Payu that I had known and seen his behaviour during that time. Even though he was very lazy, I did not want to scold him since I had the same bad habits when I was a child as well. It was until one day that I had also felt regretful of those days that had passed.

I explained to Payu that the wasted time could never return, so he should not waste time mulling over it. Once it was gone, it would never come back again. Therefore, he should make the most of out of the remaining time in his life.

ตั้งแต่พายุเป็นเด็กฉันสอนเขาเสมอว่าให้เป็นคนที่รู้จักรักและแบ่งปันแก่คนอื่น   ฉันไม่เคยสอนให้เขาเห็นแก่ตัว   เวลาเขาไปโรงเรียนฉันจะให้เขาเอาดินสอไปหลาย ๆ แท่ง  เอายางลบไปหลาย ๆ ก้อน   ฉันให้เหตุผลว่าถ้ามีเพื่อนลืมเอาดินสอหรือยางลบมา   พายุจะได้เอาให้เพื่อนยืม 

Dtâng-dtàe Payu bpen dèk chăn sŏrn kăo sà-mĕr wâa hâi bpen kon têe rúu-jàk rák láe bàeng-bpan gàe kon-èun             chăn mâi-koei sŏrn hâi kăo hĕn-gàe-dtua      way-laa kăo bpai rong rian chăn jà hâi kăo ao din-sŏr bpai lăai lăai tâeng     ao yaang-lóp bpai lăai lăai gôn      chăn hâi hèt-pŏn wâa tâa mii pêuan leuum ao din-sŏr rĕu yaang-lóp maa     Payu jà dâi ao hâi pêuan yeuum

ฉันเล่าให้พายุฟังว่า  ตอนฉันเป็นเด็ก  ฉันเรียนไม่เก่ง  ฉันไม่เข้าใจที่ครูสอน  ฉันก็เลยทำการบ้านไม่ได้   แล้วฉันก็กลัวครูมาก  ฉันไม่กล้าไปถามครู   ฉันก็เลยไปถามเพื่อน ๆ ให้สอนการบ้านฉัน   แต่ไม่มีใครสอนฉันหรือให้ฉันดูการบ้าน  เพราะเขากลัวว่าฉันจะลอกการบ้าน  เวลาสอบฉันก็สอบเกือบตกเกือบทุกวิชา  โดยเฉพาะวิชาภาษาอังกฤษ

chăn lâo hâi Payu fang wâa      dton chăn bpen dèk     chăn rian mâi gèng chăn mâi kâo-jai têe kruu sŏrn      chăn gôr loei tam gaan-bâan mâi dâi    láew chăn gôr glua kruu mâak     chăn mâi glâa bpai tăam kruu         chăn gôr loei bpai tăam pêuan pêuan  hâi sŏrn gaan-bâan chăn        dtàe mâi mii krai sŏrn chăn rĕu hâi chăn duu gaan bâan      prór kăo glua wâa chăn jà lôrk gaan-bâan way-laa sòrb chăn gôr sòrb gèab dtòk gèab túk-wí-chaa           doi-chà-pór wí-chaa paa-săa ang-grìt

     ฉันจึงสอนพายุว่า  พายุต้องตั้งใจเรียนและขยันอ่านหนังสือ  ถ้ามีเพื่อนคนไหนมาขอให้พายุสอนการบ้าน   พายุจะต้องสอนเพื่อนด้วยความเต็มใจ 

        chăn jeung sŏrn Payu wâa      Payu dtông dtâng-jai rian láe kà-yăn àan năng-sĕu     tâa mii pêuan kon năi maa kŏr hâi Payu sŏrn gaan bâan    Payu jà dtông sŏrn pêuan dôui kwaam-dtem-jai

     ฉันสอนลูกเสมอว่าให้เป็น “คนดี”  ให้มองเห็น “คุณค่า” ของคนอื่น  เพราะคนทุกคนเกิดมาในโลกนี้  ไม่ว่าจนหรือรวย  พวกเขามีค่าของความเป็นคนเหมือนกันทุกคน   อย่าดูถูกคนอื่นหรือตัดสินคนอื่นเพราะแค่เขามีเงินน้อยกว่าเรา

chăn sŏrn lûuk sà-mĕr wâa hâi bpen “kon dii”     hâi morng hĕn  “kun-kâa” khŏng kon èun    prór kon túk kon gèrd maa nai lork  née       mâi wâa jon rĕu roui      pûak-kăo mii kâa khŏng kwaam-bpen-kon mĕuan-gan túk-kon    yàa duu-tùuk kon-èun rĕu dtàt-sĭn kon-èun prór kâe kăo mii ngern nói-gwàa rao

     ฉันไม่เคยสอนลูกว่าโตขึ้นจะต้องเป็น “คนรวย” การเป็นคนรวยไม่ใช่ไม่ดีนะ  แต่ถ้าการเป็นคนรวยที่ไม่ใช่คนดีนั่นคือสิ่งที่ฉันไม่อยากเห็นพายุเป็น  

        chăn mâi-koei  sŏrn lûuk wâa dtoh-khêun jà dtông bpen     “kon roui”       gaan bpen kon-roui mâi châi mâi dii ná      dtàe tâa gaan bpen kon-roui têe mâi châi kon dii      nân kuu sìng têe chăn mâi yàak hĕn Payu bpen

     ถ้าพายุโตขึ้นแล้วเป็น “คนดี” เขาจะตัดสินคนอื่นด้วย “คุณค่า” ของคน ๆ นั้น  ฉันไม่อยากเห็นพายุโตขึ้นแล้วเป็น “คนรวย” (ที่ไม่ดี)  เพราะเขาจะตัดสินคนอื่นด้วยราคาและจำนวนเงิน

     tâa Payu dtoh-kêun láew bpen kon dii      kăo jà dtàt-sĭn kon-èun dôui kun-kâa  khŏng kon kon  nán       chăn mâi yàak hĕn Payu  dtoh-kêun láew bpen    kon roui têe mâi dii     prór kăo jà dtàt-sĭn kon-èun doui raa-kaa láe jam-nuan ngern

Teach child to be a ‘good person’ and not a ‘rich person’

Since Payu was young, I always taught him to love and share with others, as well as never to be selfish. Hence, I would ask him to bring many pencils and erasers whenever he went to school. I explained to him that if any of his friends had forgotten to bring a pencil or eraser to school, Payu could always let his friend borrow his.

I often told Payu that when I was young, I had never been good in my studies and could not understand what my teacher had taught, so I was not able to do my homework. Since I was frightened of my teacher, I would not dare to ask my teacher, but instead, I would ask my friends to teach me how to do my homework. However, no one was willing to show me theirs because they were afraid I would copy their homework. As such, when I sat for my exams, I often end up failing nearly all my subjects, especially English.

I then taught Payu to be determined and diligent in his studies, as well as reading books. If he had any friends who asked him about their homework, Payu would then have to be willing to teach them.

Not only that but I also always taught him to be a ‘good person’ and to regard others as ‘someone of value,’ so he should not to look down on others. That was because regardless of being poor or rich, everyone was born equal into this world. As such, no one should look down or judge others, just because they are not wealthy.

Never had I taught my child that he must become ‘rich’ after he grew up, as it is not necessarily a good thing to be a rich person. But if he were to become a rich person with bad disposition, I would rather not see Payu like that.

If he grew up to be a good person, Payu would perceive others by their values instead. Hence, I never wish to see him grow up to be a rich person with bad disposition because he would perceive others by their wealth.

          chăn àrd-jà bpen mâe têe mâi dii por    bpen mâe têe mâi sŏm-boon bàep prów chăn gôr bpen kâe má-nút  tam-má-dàa   kon nèung             têe koei tam táng sìng-dii láe sìng-mâi-dii maa       dtàe chăn gôr pá-yaa-yaam sŏrn lûuk hâi bpen kon  dii

        ฉันอาจจะเป็นแม่ที่ไม่ดีพอ      เป็นแม่ที่ไม่สมบูรณ์แบบ     เพราะฉันก็เป็นแค่มนุษย์ธรรมดาคนหนึ่งที่เคยทำทั้งสิ่งดีและสิ่งไม่ดีมา     แต่ฉันก็พยายามสอนลูกให้เป็นคนดี  

        sìng năi têe chăn hĕn wâa “dii”         chăn gôr jà sŏrn hâi lûuk tam dtaam sìng năi têe chăn koei tam pìt maa nai à-dèet láe bpen rêuang mâi dii       chăn gôr jà ao maa sŏrn lûuk mĕuan gan   dtàe chăn jà bòrk lûuk wâa nîi kuu sìng têe mâe tam mâi dii        láe bpen dtua-yàang têe mâi dii têe mâe dâai tam pìt-plârt bpai láe mâe mâi săa-mârt glàb bpai gâe-khăi à-dèet dâi     dang-nán mâe mâi yàak hâi lûuk tam-dtaam     láe rúu-sèuk sĭa-jai gàb sìng têe tam bpai doi mâi săa-mârt glàb bpai gâe-khăi à-rai dâi èek

        สิ่งไหนที่ฉันเห็นว่า “ดี” ฉันก็จะสอนให้ลูกทำตาม    สิ่งไหนที่ฉันเคยทำผิดมาในอดีตและเป็นเรื่องไม่ดี    ฉันก็จะเอามาสอนลูกเหมือนกัน    แต่ฉันจะบอกลูกว่านี่คือสิ่งที่แม่ทำไม่ดีและเป็นตัวอย่างที่ไม่ดี   ที่แม่ได้ทำผิดพลาดไปและแม่ไม่สามารถกลับไปแก้ไขอดีตได้     ดังนั้นแม่ไม่อยากให้ลูกทำตามและรู้สึกเสียใจกับสิ่งที่ทำไปโดยไม่สามารถกลับไปแก้ไขอะไรได้อีก  

        nai gaan-sŏrn lûuk sìng têe chăn dtông rá-wang yùu dtà-lòrt way-laa keu    túk sìng têe chăn hĕn wâa dii         mêua chăn sŏrn Payu chăn jà dtông tam bàeb-diew-gan hâi-dâi         pêua hâi bpen dtua-yàang  têe-dii    têe lûuk jà hĕn láe tam dtaam

        ในการสอนลูกสิ่งที่ฉันต้องระวังอยู่ตลอดเวลาคือ     ทุกสิ่งที่ฉันเห็นว่าดี   เมื่อฉันสอนพายุฉันจะต้องทำแบบเดียวกันให้ได้       เพื่อให้เป็นตัวอย่างที่ดี     ที่ลูกจะเห็นและทำตาม

        chên thâr chăn sŏrn lûuk wâa hâi mii-náam-jai        chôui-lĕua kon-èun    dtàe chăn tam mâi dâi                  thâr chăn hĕn-gàe-dtua láe mâi mii-náam-jai   láew lûuk jà duu dtua-yàang dii dii jàak têe-năi

        เช่นถ้าฉันสอนลูกว่าให้มีน้ำใจ   ช่วยเหลือคนอื่น     แต่ฉันทำไม่ได้    ถ้าฉันเห็นแก่ตัวและไม่มีน้ำใจ    แล้วลูกจะดูตัวอย่างดี ๆ จากที่ไหน    

        thâr chăn sŏrn lûuk wâa yàa pûud go-hòk     yàa pûud kam-yàrb     dtàe thâr chăn yang tam meaun têe chăn sŏrn lûuk mâi dâi          chăn yang pûud go-hòk láe pûud kam yàrb     Payu gôr jà hĕn dtua-yàang têe mâe pûud kam-yàrb láe go-hòk        láew khun kít wâa Payu jà pûud go-hòk măi     khun kít wâa Payu jà pûud dii dii măi

        ถ้าฉันสอนลูกว่าอย่าพูดโกหก   อย่าพูดคำหยาบ   แต่ถ้าฉันยังทำเหมือนที่ฉันสอนลูกไม่ได้   ฉันยังพูดโกหกและพูดคำหยาบ   พายุก็จะเห็นตัวอย่างที่แม่พูดคำหยาบและโกหก    แล้วคุณคิดว่าพายุจะพูดโกหกไหม      คุณคิดว่าพายุจะพูดดี ๆ ไหม

        chăn koei hĕn pêuan têe chôrb lên gaan-pá-nan     dtàe kăo sŏn lûuk wâa yàa lên gaan-pá-nan    prów man mâi dii     lûuk khŏng kăo hĕn dtua-yàang gaan lên gaan-pá-nan jàak pôr bòi bòi     túk-wan-née chăn hĕn dèk-kon-nán dtìt gaan pá-nan mĕuan pôr khŏng kăo loei

        ฉันเคยเห็นเพื่อนที่ชอบเล่นการพนัน      แต่เขาสอนลูกว่าอย่าเล่นการพนัน    เพราะมันไม่ดี     ลูกของเขาเห็นตัวอย่างการเล่นการพนันจากพ่อบ่อย ๆ      ทุกวันนี้ฉันเห็นเด็กคนนั้นติดการพนันเหมือนพ่อของเขาเลย

        hĕn măi wâa  gaan sŏrn lûuk dôui kam-pûud yàang diew jà mâi dâi pŏn    pôr-mâe dtông sŏrn dôui gaan tam bpen dtua-yàang têe-dii hâi lûuk hĕn dôui

เห็นไหมว่า  การสอนลูกด้วยคำพูดอย่างเดียวจะไม่ได้ผล   พ่อแม่ต้องสอนด้วยการทำเป็นตัวอย่างที่ดีให้ลูกเห็นด้วย   

Teaching children by setting an example.

Since I am only an ordinary human being who has done both good and bad things throughout her life, I may not be a perfect mother who is good enough for my son. Even so, I continue to persist in teaching my son to be a person.

Whenever there is something that I deem is ‘good’, I will then teach my child about it. Whatever bad things that I have done in my past, I will also teach my son that it is something that I have done wrong, and it is not something that he should learn. No matter how much regret I feel, I can’t return to my past and change whatever I have done, so I do not want my child to repeat my mistakes.

Whenever I teach Payu the things that I think are good, I will always have to be careful as I have to make sure to do what I teach and set an example for him.

For example, if I were to teach my child to be generous and help another person, but I do no practice it myself and act selfishly and ungenerously. Where would my child be able to see a good example?

If I were to teach my child not to lie and speak vulgarly, but I do not do what I teach and continue to lie and talk to others vulgarly. In the end, Payu will only see the bad example that I show him. Then, do you think Payu will learn to speak properly and not lie?

I have ever seen a friend of mine who loves to gamble, yet he teaches his child not to gamble because it is not good. Since that child always sees his father gambles frequently, the child even began to act like his father.

Do you see it? You would not get any results only by teaching a child through speaking. Hence, parents have to set a good example for their children.

        wan nèung Payu glàb maa jàak rong-rian dôui sĭi-nâa tîi mâi kôi dii nák kăo nâng yùu nai rót ngìab ngìab dôui tâa-taang tîi duu ngùt-ngìt láe waew-dtaa bèua-nàai    nai-tîi-sùt kăo gôr tăam chăn dôui náam-sĭang seng seng wâa mâe koei pìt-wăng bâang măi     láew mâe tam yang-ngai

             วันหนึ่งพายุกลับมาจากโรงเรียนด้วยสีหน้าที่ไม่ค่อยดีนัก      เขานั่งอยู่ในรถเงียบ ๆ   ด้วยท่าทางที่ดูหงุดหงิด    และแววตาเบื่อหน่าย ในที่สุดเขาก็ถามฉันด้วยน้ำเสียงเซ็ง ๆ ว่า      แม่เคยผิดหวังบ้างไหม    แล้วแม่ทำยังไง

        “koei sí , bòi dôui”  chăn dtòrb Payu tîi jing láew kwaam-pìt-wăng man mâi koei tam hâi mâe mòt-wăng      dtàe kwaam-pìt-wăng man tam-hâi mâe rian-rúu tîi jà pá-yaa-yaam    kwài-kwáar láe dtòr-sûu  dtòr-bpai pêua hâi dâi sìng tîi wăng wái          tam-hâi rúu-jàk gaan-òt-ton láe gaan ror-koi        tîi-săm-kan kwaam-pìt-wăng tam hâi jìt-jai khŏng rao kăeng- gràeng khêun

             “เคยซิ  บ่อยด้วย”  ฉันตอบพายุ     ที่จริงแล้วความผิดหวังมันไม่เคยทำให้แม่หมดหวัง     แต่ความผิดหวังมันทำให้แม่เรียนรู้ที่จะพยายามไขว่คว้าและต่อสู้ต่อไปเพื่อให้ได้สิ่งที่หวังไว้         ทำให้รู้จักการอดทนและการรอคอย        ที่สำคัญความผิดหวังทำให้จิตใจของเราแข็งแกร่งขึ้น        

        thâr dtông jer kwaam-pìt-wăng yàa hâi kwaam-pìt-wăng man tam-hâi lûug tór-táe láe sîn-wăng          yàa mòt  gam-lang-jai  tîi jà pá-yaa-yaam dtòr-bpai mêua lóm láew dtông lúk-khêun maa dern dtòr bpai hâi dâi     chái kwaam pìt wăng sâang kwaam khêm-kăeng hâi dtua aeng

             ถ้าต้องเจอความผิดหวัง   อย่าให้ความผิดหวังมันทำให้ลูกท้อแท้และสิ้นหวัง      อย่าหมดกำลังใจที่จะพยายามต่อไป     เมื่อล้มแล้วต้องลุกขึ้นมาเดินต่อไปให้ได้     ใช้ความผิดหวังสร้างความเข้มแข็งให้ตัวเอง

        nai chee-wít khŏng lûug                           yang jà dtông pób gàb kwaam-pìt-wăng ìik mâak maai baang-kráng àrd-jà bpen kwaam-pìt-wăng lék lék nŏi  nŏi dtàe gôr àrd-jà mii baang- tee tîi dtông pób gàb kwaam-pìt-wăng kráng-yîng-yài kwaam-pìt-wăng jàak kráng-gòrn jà tam-hâi lûug rian rúu láe khêm-kăeng khêun thâr dtông pìt-wăng nai kráng-dtòr-bpai gôr jà mii vaccine tîi chôui hâi lûug kăeng-gràeng por tîi jà pàan-pón man bpai dâi         sìng săm-kan tîi sùt keu yàa yorm-páe

     ในชีวิตของลูก    ยังจะต้องพบกับความผิดหวังอีกมากมาย     บางครั้งอาจจะเป็นความผิดหวังเล็ก ๆ น้อย ๆ    แต่ก็อาจจะมีบางทีที่ต้องพบกับความผิดหวังครั้งยิ่งใหญ่      ความผิดหวังจากครั้งก่อนจะทำให้ลูกเรียนรู้และเข้มแข็งขึ้น   ถ้าต้องผิดหวังในครั้งต่อไปก็จะมีวัคซีนที่ช่วยให้ลูกแข็งแกร่งพอที่จะผ่านพ้นมันไปได้      สิ่งสำคัญที่สุดคืออย่ายอมแพ้

Disappointment make us stronger.

One day, Payu left the school with a grim expression on his face. He then sat in the car silently with bored eyes and acted moodily. Finally, he asked me in a bored tone if I had ever experienced any disappointments, and what did I do at that time?

“Yes, I have. Very frequently.” I answered Payu. In actual fact, disappointment had never made me lose hope, but it made me learn to put more effort into my attempts to grab and fight for whatever I wanted. Also, it taught me how to endure and wait patiently. Most importantly, disappointment strengthened our heart stronger.

If we were to encounter disappointment, don’t let it make you feel disheartened, hopeless and discouraged to stand up again after every fall. By overcoming hopelessness, you would then allow yourself to grow stronger.

Throughout your life, you would still have to face countless disappointments. Sometimes, it might be something small, while at other times, it might be due to something more significant. The child would then learn from previous disappointments and become stronger in the heart. If he were to face disappointment in the future, he would then have a ‘vaccine’ to help him to become strong enough to overcome it. However, the most important thing was for him to never give up on himself.